WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego
w Zespole
Szkolno-Przedszkolnym w
Suchorabie
Wstęp
Zmieniająca
się rzeczywistość i tempo tych zmian wymusza na współczesnej edukacji
przygotowanie młodego pokolenia do własnego rozwoju zawodowego. Praca zawodowa stanowi jedną z podstawowych form aktywności
ludzkiej, dlatego od młodzieży wymaga się dokonywania wyborów zawodowych. Niestety najbliższa rodzina czy rówieśnicy
nie są już
w stanie pełnić roli doradczej. Dlatego tak ważna jest edukacja i poradnictwo zawodowe. Zasadnym wydaje się również stworzenie realnych możliwości,
by w ramach działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, wspierać
uczniów w pokonywaniu trudności wyboru, dostarczać im niezbędnych
informacji, kształtować przydatne umiejętności i cechy zachowania. Dzięki temu
systemowi szkoła będzie wspierała uczniów w odnalezieniu swojego
miejsca na drodze kariery zawodowej – poznania siebie i własnych predyspozycji
zawodowych, rozwinięcia umiejętności niezbędnych do prezentowania postawy
otwartości, umiejętności dostosowania się do dynamicznie zmieniającego się
rynku pracy, poznania zasad rządzących
rynkiem pracy, zaplanowania własnej kariery zawodowej.
Pojęcia związane z doradztwem zawodowym
Doradca
zawodowy to osoba udzielająca
pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży w
wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia. Doradca zawodowy
uwzględniając możliwości psychofizyczne
i sytuację życiową młodzieży oraz potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu
edukacyjnego, współpracuje również
z rodzicami i nauczycielami w zakresie
orientacji zawodowej uczniów. Rola doradcy zawodowego polega także na
diagnozowaniu rynku pracy i informowaniu uczniów
o aktualnych potrzebach tego rynku.
Doradztwo
zawodowe polega na świadczeniu pomocy w dokonywaniu decyzji dotyczących wyboru
zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, analizowaniu
możliwości i predyspozycji konkretnych osób i udzielenie im informacji
zawodowych, wskazówek, sugestii oraz instrukcji.
Poradnictwo
zawodowe to długofalowe i
wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące młodzieży w trakcie ich rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie
pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu,
tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i
zawodowy sukces.
Preorientacja,
orientacja zawodowa to działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup
i instytucji - mające na celu przygotowanie dzieci i młodzieży do planowania kariery zawodowej,
których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i
szkoły
Wewnątrzszkolny
system doradztwa to ogół zaplanowanych działań, podejmowanych przez szkołę w
celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia.
System określa: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i
metody pracy.
Podstawy prawne doradztwa zawodowego
1.
Ustawa z
dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe art. 98 ust. 1 pkt 16 (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.).
2.
Memorandum dotyczące
kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako
jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy
doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Zdecydowana
większość państw Unii Europejskiej już od dawna stosuje to zalecenie w
praktyce.
3.
Rezolucja Rady Unii
Europejskiej z 18 maja 2004 – 9286/04 jest to najważniejszy do tej pory
dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego.
„Wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z
poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie
swojego życia”.
4.
Strategia Rozwoju
Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003
r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie
kształcenia ustawicznego i rozwoju zasobów doradczych.
5. Rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad
udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r.
poz. 1591).
Cele ogólne
1)
Zdiagnozowanie
predyspozycji, potrzeb i możliwości uczniów w zakresie dalszego kształcenia.
2)
Rozwijanie
umiejętności współpracy w zespole.
3)
Doskonalenie
umiejętności podejmowania decyzji i odpowiedzialności za siebie i swoje
decyzje.
4)
Kształtowanie
pozytywnych postaw wobec dalszej edukacji i zdobywania kwalifikacji zawodowych.
5)
Wzbogacanie
doświadczenie w poznawaniu różnych zawodów i sposobów uzyskiwania kwalifikacji.
Przewidywane
osiągnięcia uczniów i przedszkolaków
1.
Zbudowanie dobrych relacji z grupą rówieśniczą.
2.
Poznanie swoich mocnych i słabych stron.
3.
Uzyskanie informacji o szkołach ponadpodstawowych –
liceach, technikach, szkołach branżowych.
4.
Przygotowanie się do podjęcia decyzji edukacyjnych i
zawodowych.
5.
Nabycie umiejętności sporządzenia CV i Listu
motywacyjnego.
6. Doskonalenie
umiejętności rozpoznawania potrzeb rynku pracy.
Struktura
WSDZ w Zespole
Szkolno-Przedszkolnym w Suchorabie
1. Odbiorcy
– przedszkolaki i uczniowie szkoły
Treści – szczegółowe tematy – z
zakresu doradztwa zawodowego zostaną opracowane zgodnie z potrzebami uczniów w
oparciu o model modułowy. Zakłada on realizację działań wokół trzech obszarów: Poznanie siebie, Rynek edukacji i pracy,
Planowanie przyszłości zawodowej. Każda z klas w ciągu roku szkolnego
realizować będzie trzy moduły w czasie
1 godziny tygodniowo.

Moduł
|
Bloki tematyczne
|
Moduł I (klasy IV,
VII)
Poznanie siebie
|
1.
Mocne i słabe
strony samego siebie, akceptacja siebie, ocena swoich możliwości
2.
Wartości w życiu człowieka, a cechy przedsiębiorcy
3.
Rola osobowości w wyborze właściwego zawodu
4.
Zainteresowania i predyspozycje zawodowe
5.
Zdolności a umiejętności
6.
Trafność w wyborze zawodu
7.
Istota i ważność komunikacji międzyludzka, jej
odmiany
8.
Inteligencja wieloraka Gardnera
9.
Radzenie sobie ze stresem w różnych sytuacjach
10.
Style uczenia – sukcesem przyszłego
zawodu
|
Moduł II ( klasy
VII- VIII SP)
Rynek edukacji i pracy
|
1.
Różnorodność
zawodów np. służba zdrowia, zarządzanie i finanse, prawo i administracja,
nauka i edukacja, bezpieczeństwo i ochrona, przemysł i budownictwo,
rolnictwo i środowisko, elektronika,
usługi, gastronomia, turystyka….
2.
Kształcenie ponadpodstawowe
3.
Lokalny rynek pracy
4.
Kompetencje i aspiracje zawodowe
5.
Ranking szkół wyższych; perspektywy
6.
Szkolnictwo zawodowe, przyszłość szkół branżowych
7.
Edukacja zagraniczna
|
Moduł III ( klasy
VII- VIII)
Planowanie przyszłości zawodowej
|
1.
Podejmowanie
decyzji i wyznaczanie celów
2.
Ścieżka kariery zawodowej
3.
Tworzenie własnej prezentacji CV i List Motywacyjny
4.
Kształcenie ustawiczne i mobilność zawodowa
|
2. Współpraca z
nauczycielami, w tym z wychowawcami w ramach WSDZ obejmuje:
· Określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i
prowadzenia poradnictwa zawodowego w szkole.
· Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania
Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa zgodnie ze Statutem Szkoły.
· Identyfikację potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej
placówki do zmian na rynku pracy.
· Wsparcie nauczycieli w ramach prowadzenia działań z zakresu
WSDZ.
· Realizację zadań
wynikających z Programu Wychowawczego – Profilaktycznego.
· Prowadzenie
pogadanek, rozmów, warsztatów, dyskusji
z uczniami.
· Prezentowanie
materiałów informacyjnych z zakresu preorientacji, orientacji zawodowej itd.
3. Współpraca z
pedagogiem szkolnym w ramach WSDZ obejmuje:
·
Wspomaganie wychowawców, nauczycieli, rodziców i
uczniów poprzez udostępnianie wszelkich niezbędnych wychowawcom narzędzi tj.
np.: kwestionariusze, ankiety, ćwiczenia, karty zainteresowań.
·
Przygotowywanie i udostępnianie materiałów
informacyjnych z zakresu doradztwa zawodowego i struktury szkolnictwa
ponadpodstawowego.
·
Organizowanie spotkań ze specjalistami z PPP.
·
Współpraca z Urzędem Pracy, Szkolnym Centrum
Kariery Zawodowej, pracodawcami, reprezentantami różnych zawodów, w tym
rodziców czy absolwentów.
·
Badanie predyspozycji zawodowych.
·
Prowadzenie zajęć warsztatowych.
4. Współpraca z
rodzicami obejmuje:
·
Wspomaganiu rodziców w
procesie podejmowania decyzji edukacyjnych
i zawodowych przez ich dzieci.
·
Włączanie rodziców,
jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły.
·
Zapoznanie rodziców z WSDZ oraz z pełną ofertą
edukacyjną szkolnictwa na różnych jego poziomach.
·
Prezentację założeń
pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów.
·
Indywidualną pracę z
rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, intelektualne,
rodzinne itp.
·
Przedstawienie
możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy.
5. Formy
i metody pracy:
1) Metody pracy z
uczniami:
a)
omawianie zagadnień teoretycznych,
b)
omawianie indywidualnych przypadków,
c)
dyskusja, „stoliki eksperckie”
d)
„drzewko decyzyjne”, „rybi szkielet”
e)
„mapa mentalna”
f)
„burza mózgów”
g)
prezentacje multimedialne.
2)
Formy
pracy z uczniami:
a)
praca w grupach, w zespole zadaniowym,
b)
praca indywidualna,
c)
praca z zespołem klasowym,
d)
praca w parach.
3) Formy pracy z
rodzicami:
a)
rozmowy indywidualne z
pedagogiem/doradcą zawodowym,
b)
organizowanie dni
otwartych szkoły/oferta edukacyjna placówki, jej promocja/,
c)
gromadzenie i udostępnianie
informacji edukacyjno-zawodowej o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach
kształcenia i zatrudnienia, o planach rekrutacyjnych lokalnych szkół (w postaci
prasy, informatorów, programów multimedialnych).
4)
Formy pracy z nauczycielami, wychowawcami
oraz środowiskiem lokalnym:
a)
wymiany doświadczeń i
dzielenie się wiedzą,
b)
śledzenie losów
zawodowych absolwentów,
c)
organizowanie dni
otwartych szkoły, Targów Edukacyjnych,
d)
indywidualne rozmowy,
gromadzenie i przekazywanie materiałów promocyjnych,
e)
spotkania z
przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców / wskazywanie praktyk zawodowych,
ustalanie oczekiwań pracodawców, potrzeby lokalnego rynku pracy,
f)
współpraca z instytucjami
lokalnego rynku pracy/pracodawcami/urzędem pracy, centrum kariery zawodowej.
5)
Inne formy
doradczo-informacyjne, skierowane do uczniów, rodziców, nauczycieli i
środowiska lokalnego:
a)
Informacja
edukacyjno-zawodowa (gromadzenie i
udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej /o zawodach, o rynku pracy, o
możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o planach rekrutacyjnych lokalnych
szkół (w postaci prasy, informatorów, programów multimedialnych),
b)
Rozwijanie umiejętności samodzielnego pozyskiwania
informacji (korzystanie z portali
dotyczących rynku pracy, programów multimedialnych do samobadania,
informatorów, ulotek, broszur, itp.),
c)
Poradnictwo indywidualne (porady i informacje zawodowe, diagnoza zdolności i
predyspozycji).
d)
Poradnictwo
grupowe – zespołowe, warsztatowe sesje
doradcze (zajęcia warsztatowe służące wyposażeniu młodzieży w zasób wiedzy i
umiejętności dotyczących np.: poszukiwania pracy, samozatrudnienia,
umiejętności interpersonalnych, planowania kariery zawodowej i innych;
warsztaty dla nauczycieli służące doskonaleniu umiejętności doradczych).
e) Rynek pracy –
wycieczki, obserwacje, (spotkania z absolwentami, którzy osiągnęli sukces
zawodowy /promowanie dobrych wzorców/spotkania z przedstawicielami różnych
zawodów /zgodnie ze specyfiką kierunków kształcenia w szkole/, spotkania z
przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców i stowarzyszeń
pracodawców/oczekiwania pracodawców, lokalny rynek zatrudnienia/targi pracy,
targi edukacyjne, zakłady pracy, instytucje rynku pracy, uczelnie wyższe
i inne).
6.
Sposoby realizacji działań doradczych
Działania
doradcze, w ramach WSDZ realizowane są w ramach:
1)
Lekcji
zawodoznawczych, wychowawczych i przedmiotowych
2)
Zastępstw na lekcjach
przedmiotowych,
3)
Zajęć świetlicowych i
pozalekcyjnych,
4)
Wyjazdów i wycieczek,
5)
Szkolnych Targów
Edukacyjnych,
6)
Aktualizacji tablic
informacyjnych,
7)
Spotkań z przedstawicielami
szkół ponadpodstawowych
8)
Indywidualnych porad dla
uczniów i ich rodziców
7.
Monitorowanie i ewaluacja systemu doradztwa
W trakcie
realizacji treści i zadań związanych z doradztwem zawodowym nastąpi
monitorowanie systemu, a w razie potrzeby należy dokonać modyfikacji systemu
doradztwa zawodowego.
Ewaluacja
WSDZ jest niezbędna, aby działania realizowane w ramach WSDZ były adekwatne do
potrzeb i efektywne. Ewaluacja prowadzona będzie poprzez:
1)
Śledzenie losów
absolwentów,
2) Obserwację własną zajęć grupowych i indywidualnych,
3) Sprawozdanie
z realizacji zadań Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa w danym roku szkolnym. (ilość prowadzonych
zajęć, efekty, wnioski, rekomendacje).
8. Uwagi
końcowe
WSDZ został przedstawiony na zebraniu
rady pedagogicznej Za jego sukces
realizacyjny odpowiadają nie tylko nauczyciele, doradca zawodowy, wychowawcy,
pedagog, psycholog i dyrekcja, ale także uczniowie i ich rodzice.
W przypadku konieczności zmian w WSDZ
koordynator doradztwa w szkole jest zobowiązany do ich opracowania we
współpracy z zespołem zadaniowym, powołanym w tym celu przez dyrektora.
WSDZ został przyjęty do realizacji
Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr…………………… z
dnia …………………………………..
Rada Rodziców została zapoznana z
treścią WSDZ w dniu …………………………….
……………………………………………… …………………………..
(Szkolny koordynator –
doradca zawodowy)
(Dyrektor szkoły)
………………………………………………………………………………….
(Miejscowość, data)
|